Schadevergoeding overschrijding redelijke termijn niet gemaximeerd op financieel belang

Bij overschrijding van de redelijke termijn in een fiscale procedure, heeft de belastingplichtige recht op een immateriële schadevergoeding. Deze schadevergoeding wordt geacht een compensatie te zijn voor de ervaren stress en frustratie van een (te) langlopende procedure. Over de wijze waarop deze schadevergoeding moet worden vastgesteld (en de hoogte ervan) is de afgelopen jaren veel jurisprudentie gewezen. De Hoge Raad heeft in september 2024 weer een nieuw stukje duidelijkheid gebracht. Er is geen algemene regel voor die de schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn maximeert op het financieel belang. Dit artikel behandelt deze uitspraak van de Hoge Raad waarin hij prejudiciële vragen van het gerechtshof 's-Hertogenbosch beantwoord. De afwikkeling van de zaak door het gerechtshof 's-Hertogenbosch is op een later moment toegevoegd aan dit artikel.

Aanleiding arrest over omvang schadevergoeding redelijke termijn en financieel belang

Het gaat in deze zaak om het volgende. Een belanghebbende begint een procedure over de WOZ-beschikking en de aanslag OZB. Het financiële belang bij de procedure bedraagt € 115,89. Dat bedrag bestaat uit de mogelijke vermindering van de onroerendezaakbelasting, watersysteemheffing en inkomstenbelasting. De redelijke termijn wordt uiteindelijk met maar liefst vier jaar overschreden. Volgens de heffingsambtenaar dient de immateriële schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn te worden gematigd. Een van de redenen die hij daarvoor aanvoert, is het beperkte financiële belang dat de belanghebbende bij de procedure heeft. Het gerechtshof twijfelt of het financieel belang meetelt bij het bepalen van de schadevergoeding wegens het overschrijden van de redelijke termijn. De Hoge Raad moet uitsluitsel geven.

Hoge Raad (2024): Schadevergoeding redelijke termijn en maximering op financieel belang

De Hoge Raad heeft onder andere de vraag beantwoord of de vergoeding voor immateriële schade moet worden gemaximeerd op het pleitbare financiële belang bij de procedure. Dat is volgens de Hoge Raad niet het geval. Hij geeft aan geen aanleiding te zien om een regel te geven dat de vergoeding van immateriële schade mag of moet worden gebonden aan een maximum, zoals het pleitbare financiële belang bij de procedure. De recente verhoging van de ondergrens aan het financiële belang (van € 15 naar € 1.000) zal naar verwachting ertoe leiden dat in de praktijk zelden nog een wanverhouding tussen de schadevergoeding per half jaar en het financiële belang bestaat. Met de beantwoording van deze vragen door de Hoge Raad kan het gerechtshof de zaak voortzetten.

Hof 's-Hertogenbosch (2025): Recht op ISV van € 1.500

Het gerechtshof berekent de immateriële schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn. Het argument dat deze moet worden gematigd vanwege het financiële belang gaat, zoals door de Hoge Raad bepaald, niet op. De overschrijding van de redelijke termijn bedraagt één jaar en vier maanden. De belastingplichtige heeft daarom recht op drie keer € 500. De immateriële schadevergoeding bedraagt daarom € 1.500.

Bijstand in fiscale procedures

Als een fiscale procedure te lang duurt, heeft de belastingplichtige recht op een schadevergoeding. Daar moet de belastingplichtige echter wel zelf een verzoek voor indienen. Dit is slechts een van de vele (formele) spelregels in een fiscale procedure. Hebt u vragen over dit onderwerp? Neem dan gerust eens vrijblijvend contact met ons op.