Regels over het waarderen van woningen in de Successiewet gelden niet bij schenking van certificaten van aandelen

Een schenking is belast bij de ontvanger van de schenking. De grondslag voor de belastingheffing is de waarde van het verkregene. Bij een schenking van geld is dat vrij eenvoudig, maar als het een schenking in natura betreft is het ingewikkelder. Voor die situatie bevat de wet waarderingsregels. De hoofdregel is dat de waarde in het economisch verkeer leidend is, maar er zijn diverse uitzonderingen. Op 4 april 2025 heeft de Hoge Raad zich gebogen over de vraag of de regels over het waarderen van (verhuurde) woningen ook van toepassing zijn als de woningen in een vennootschap zijn ondergebracht en een schenking van de (certificaten van) aandelen plaatsvindt. Dat is volgens hem niet het geval. In dit artikel behandel ik dit arrest van de Hoge Raad.

Schenking (certificaten van) aandelen in vennootschap met woningen leidt tot geschil

In 2015 schenkt een vader certificaten van aandelen in een vennootschap aan zijn kind. Het kind is de belastingplichtige in deze zaak. De vennootschap bezit een vastgoedportefeuille. Het gaat om 66 objecten waarvan er 55 kwalificeren als verhuurde (delen van) woningen. Tussen de belastingplichtige en de Belastingdienst ontstaat een geschil. Dat geschil ziet op de waardering van de geschonken certificaten. Volgens de belastingplichtige moeten de certificaten worden gewaardeerd op basis van de woningwaarderingsregels in de Successiewet en daardoor met toepassing van de leegwaarderatio en op basis van de WOZ-waarde. De inspecteur ziet dat anders en meent dat deze regels niet van toepassing zijn bij het waarderen van de certificaten.

Gerechtshof kiest kant van de belastingplichtige

Het gerechtshof Amsterdam oordeelde dat de belastingplichtige het goed ziet. Volgens het hof is de waardering van een onroerende zaak op dwingende wijze in de wet opgenomen. Uit de wettekst kan niet worden opgemaakt dat die niet geldt als de onroerende zaken behoren tot het vermogen van een vennootschap. Dit oordeel berust onder andere op een ‘oud’ arrest over een woning waarvan de waarde bepalend was voor de omvang van een legaat. De woningwaarderingsregels zijn dan van toepassing. Dit staat ook wel bekend als de doorkijkbenadering in de Successiewet.

Hoge Raad (2025): Woningwaarderingsregels niet van toepassing op certificaten

De Hoge Raad zet een streep door de zienswijze van het gerechtshof. Hij oordeelt dat de hoofdregel is dat de waarde in het economisch verkeer leidend is bij een verkrijging. De woningwaarderingsregels vormen een uitzondering op de hoofdregel. Die uitzondering is van toepassing bij het verkrijgen van (verhuurde) woningen. Het oude arrest waar het hof naar verwees is niet van toepassing in deze situatie. De verkrijging is hier namelijk niet voldoende rechtstreeks gekoppeld aan de waarde van de woning. Andere relevante waardebepalende factoren zijn bijvoorbeeld de huuropbrengsten, schulden en bedrijfsstructuur. In een dergelijke situatie kunnen de woningwaarderingsregels hooguit een hulpmiddel bij het bepalen van de waarde van de certificaten van aandelen. De Hoge Raad verwijst de zaak door voor een nadere behandeling.

Waardering (certificaten van) aandelen bij schenking vennootschap met woningen

Uit het oordeel van de Hoge Raad kan worden afgeleid dat de woningwaarderingsregels alleen van toepassing zijn als de omvang van de schenking direct afhankelijk is van de waarde van de woning. Dat is hier niet het geval, omdat er meer waardebepalende factoren zijn. Het juist vaststellen van de waarde van (certificaten van) aandelen bij het overdragen van een onderneming is van groot belang. Hebt u daar vragen over? Neem dan gerust eens vrijblijvend contact met ons op.