Stel een vraag
De Wet aanpassing fonds voor gemene rekening per 2025
Herstructurering en overnameNieuws kopieer en deel Naar kennisbank

De Wet aanpassing fonds voor gemene rekening per 2025

  • Publicatiedatum 11 dec 2024
  • Aanpassingsdatum 14 dec 2024
  • Leestijd 6 min

De Wet aanpassing fonds voor gemene rekening en vrijgestelde beleggingsinstelling bevat maatregelen met betrekking tot het fonds voor gemene rekening (FGR) en de vrijgestelde beleggingsinstelling (VBI) die ingaan per 2025. In dit artikel ga ik alleen in op de regels met betrekking tot het FGR. Om de nieuwe regels op begrijpelijke wijze te kunnen beschrijven, is het handig om eerst in te gaan op het FGR en het verschil tussen het open fonds voor gemene rekening en het besloten fonds voor gemene rekening.

Wat is een fonds voor gemene rekening?

Een FGR is niet veel meer dan een contract. Er wordt vermogen bij elkaar gebracht en dit wordt voor rekening en risico van de deelnemers (participanten) belegd. Het fonds heeft zelf geen rechtspersoonlijkheid en is fiscaal transparant. Een uitzondering geldt voor het zogenaamde open fonds voor gemene rekening. Dat type fonds is fiscaal niet-transparant en daardoor zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Bij de meeste FGR zijn drie partijen betrokken:

  • Een beheerder, vaak een stichting, die het fonds beheert en de juridische eigendom van de bezittingen aanhoudt;
  • De bewaarder, die toezicht houdt op het beheer en de activa van het FGR;
  • Participanten, dat zijn degenen die de economische eigendom van de activa houden en het risico dragen.

Open en besloten fonds voor gemene rekening

Er zijn twee typen fondsen voor gemene rekening: open en besloten. Om van een open FGR te kunnen spreken, moet sprake zijn van verhandelbare participatiebewijzen. Een bewijs van participatie is verhandelbaar, als voor de overdracht niet de toestemming van alle deelgerechtigden is vereist. Als vervreemding alleen is toegestaan aan familie, dan is eveneens sprake van niet-verhandelbare participatiebewijzen. Een open FGR is fiscaal niet-transparant en daarmee zelfstandig onderworpen aan de vennootschapsbelasting. Als de participatiebewijzen niet verhandelbaar zijn, is sprake van een besloten fonds voor gemene rekening. Een dergelijk fonds is fiscaal transparant en dus niet zelfstandig onderworpen aan de vennootschapsbelasting. Het inkomen en vermogen wordt dan direct toegerekend aan de achterliggende deelnemer.

Aanleiding voor aanpassingen fonds voor gemene rekening

De wetgever meent dat er aanleiding is om aanpassingen door te voeren met betrekking tot het fonds voor gemene rekening. Hij geeft daarvoor onder andere de volgende redenen:

  • Het gebruik van het FGR in de praktijk is niet in overeenstemming met het doel ervan;
  • Om omzeiling van het trustregister tegen te gaan (anonimisering van vermogens/UBO’s) moet het FGR als anonimiseringsvehikel minder aantrekkelijk worden gemaakt;
  • Het huidige toetsingskader met betrekking tot de verhandelbaarheid van participatiebewijzen, is niet in lijn met wat internationaal gebruikelijk is. Dit kan leiden tot mismatches.

Daarom komt de wetgever met een voorstel om het toestemmingsvereiste aan te passen. Er wordt aansluiting gezocht bij de Wet financieel toezicht (Wft). Dat gaat ertoe leiden dat (zeer) veel open FGR straks niet meer een open FGR zijn.

Aanpassing definitie open FGR per 2025

Vanaf 2025 is de verhandelbaarheid van de participatiebewijzen niet langer doorslaggevend bij het bepalen of sprake is van een open FGR. Er wordt vanaf dat moment aansluiting gezocht bij de definities uit de Wet financieel toezicht (Wft). Een FGR kan nog slechts open zijn als het fonds kan worden aangemerkt als een beleggingsfonds of fonds voor collectieve belegging in effecten zoals bedoeld in de Wft. Daarnaast moeten de bewijzen van deelgerechtigdheid (de participatiebewijzen) verhandelbaar zijn. Dat is in elk geval niet het geval als vervreemding alleen kan plaatsvinden aan het FGR zelf.

Aanpassing open fonds voor gemene rekening en familiefondsen per 2025

De afgelopen jaren zijn er veel zogenaamde familiefondsen bijgekomen. Dat zijn fondsen in de vorm van een open FGR, waarbij het vermogen dat wordt belegd in handen van verschillende familieleden is. Dit fonds wordt veelal gebruikt voor vermogensplanning en vermogensbescherming. Als gevolg van de wijziging van de definitie van een open FGR, zijn deze familiefondsen niet langer open FGR. Vanaf 1 januari 2025 zullen de beleggingen en de voordelen daaruit, rechtstreeks bij de achterliggende deelnemers in de belastingheffing worden betrokken.

Fictieve vervreemding bij wijzigingen FGR

Onmiddellijk voorafgaand aan 1 januari 2025 gebeurt het volgende. Het FGR dat niet meer aan de voorwaarden voldoet om een open FGR te zijn, wordt geacht alle vermogensbestanddelen te hebben vervreemd aan de deelnemers. Deze vervreemdingsfictie zorgt ervoor dat de fiscale claim op het vermogen behouden blijft. Om acute belastingheffing te voorkomen is het voor belastingplichtigen die al een open FGR hebben, mogelijk om gebruik te maken van een aantal faciliteiten. Die bespreek ik hierna.

Doorschuiffaciliteit bij wijzigingen open fonds voor gemene rekening

De wetgever komt in de eerste plaats met een doorschuiffaciliteit. Als alle deelgerechtigden in het FGR zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting, kan deze faciliteit worden gebruikt. De fiscale claim kan dan worden doorgeschoven naar de deelgerechtigde. Het kan mogelijk zijn dat het nodig is om eerst gebruik te maken van de hierna te bespreken aandelenfusiefaciliteit, omdat doorschuiving anders niet mogelijk is.

Aandelenfusiefaciliteit bij wijzigingen open fonds voor gemene rekening

Een deelgerechtigde in een open fonds voor gemene rekening heeft in 2024 de mogelijkheid om zijn deelgerechtigdheid in een open FGR, in een vennootschap te brengen. Hij verkrijgt dan aandelen in die vennootschap. Het is niet toegestaan om de aandelenfusie te gebruiken om een vermogensverschuiving te realiseren. Met betrekking tot deze aandelenfusie is het ook mogelijk om – indien nodig – een beroep te doen op een vrijstelling in de sfeer van de overdrachtsbelasting. Vereist is dan dat de inbrenger een zogenaamd soortgelijk belang verkrijgt. Ook moet hij het belang nog ten minste drie jaar na de aandelenfusie behouden.

Uitstel van betaling bij einde open fonds voor gemene rekening

Tot slot heeft de wetgever een betalingsregeling opgezet. Uitstel van betaling is alleen mogelijk als de doorschuiffaciliteit niet kan worden toegepast. Bij het stellen van voldoende zekerheid, kan dan gebruik worden gemaakt van een mogelijkheid om gespreid te betalen over een periode van tien jaar. Tijdens deze periode is geen invorderingsrente verschuldigd.

Open fonds voor gemene rekening en herstructureren in 2024

Voor deelgerechtigden in een open FGR wordt 2024 een belangrijk jaar. Het hiervoor beschreven overgangsrecht geldt namelijk vooral in dat jaar. Het overgangsrecht staat open voor FGR die tot stand zijn gekomen voor 19 september 2023, 15:15 uur. Daarmee wil de wetgever het overgangsrecht alleen openstellen voor FGR die niet of nauwelijks op hebben kunnen anticiperen op deze nieuwe wetgeving. Hebt u vragen over die aanpassing aan het fonds voor gemene rekening per 2025? Neem dan gerust eens vrijblijvend contact met ons op.

Civra-Hoge-resolutie-voor-afdruk-zonder-logo-in-Adobe-93-scaled-aspect-ratio-200-200

Fiscale vraag?

Hebt u een fiscale vraag of deskundig fiscaal advies nodig? Neem dan gerust eens vrijblijvend contact met ons op via onderstaand formulier.

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Kennisbank. Lees ook artikelen over: