In december 2021 zette de Hoge Raad met het Kerstarrest een streep door de box 3 heffing voor de jaren 2017 en verder. De wetgever heeft vervolgens in hoog tempo doorgepakt, wat uiteindelijk leidde tot rechtsherstel voor gedupeerden. De regels voor het rechtsherstel zijn thans opgenomen in een beleidsbesluit. De Wet rechtsherstel box 3 leidt tot de codificatie van dit beleidsbesluit. Dit artikel gaat op deze wet nader in. Ik merk vooraf op dat deze wet ziet op het rechtsherstel (het verleden). Voor de periode tussen het rechtsherstel (tot en met 2022) en het nieuwe stelsel (per 2026 is de planning) geldt een overbruggingswet.
Wie komt in aanmerking voor rechtsherstel box 3?
Het hing al enige tijd in de lucht, maar lijkt nu onvermijdelijk: er volgt geen rechtsherstel of mogelijkheid daartoe voor belastingplichtigen die niet tijdig in bezwaar zijn gaan (de niet-bezwaarmakers). Dat betekent dat het rechtsherstel geldt voor deelnemers aan de massaalbezwaarprocedures over 2017 tot en met 2020 en voor alle andere belastingplichtigen met een aanslag die op 24 december 2021 nog niet onherroepelijk vaststond.
Hoe werkt de Wet rechtsherstel box 3?
Deze wet werkt met hetzelfde uitgangspunt als het eerdere beleidsbesluit. Indien op basis van een nieuwe berekening een uitkomst volgt die gunstig is voor de belastingplichtige, vindt rechtsherstel plaats. Komt uit de nieuwe berekening een uitkomst die voor de belastingplichtige nadelig is, dan blijft de oorspronkelijke aanslag overeind. Rechtsherstel kan dus niet nadelig uitwerken voor belastingplichtigen. In de praktijk zien wij met name bij fiscaal partners dat dit indirect wel gebeurt.
Uitgangspunten rechtsherstel box 3
Bij het rechtsherstel vormt de werkelijke vermogenssamenstelling van de belastingplichtige het startpunt. Er vindt een onderverdeling plaats naar banktegoeden, overige bezittingen en schulden. Nadat het vermogen van de belastingplichtige over deze categorieën is verdeeld, wordt een forfaitair rendementspercentage per categorie toegepast. De wetgever meent dat dit mogelijk is, omdat hij met deze forfaits dicht genoeg bij de werkelijkheid blijft. De Hoge Raad zal hier vroeg of laat ongetwijfeld een uitspraak over moeten doen. Na het toepassen van het forfait is het rendement bekend. Met het rendement berekent de het rendementspercentage. Het rendementspercentage wordt vermenigvuldigd met de grondslag sparen en beleggen en dat leidt tot het nieuwe voordeel uit sparen en beleggen. Op dat voordeel wordt het box 3 tarief vervolgens toegepast.
Groene beleggingen/spaartegoeden en rechtsherstel box 3
Omdat sprake is van geautomatiseerde afdoening, is het niet mogelijk om het spaardeel bij groene beleggingen te scheiden van het beleggingsdeel. Echter, het spaardeel mag tot het lagere forfait voor banktegoeden worden gerekend. Belastingplichtigen die hiermee te maken krijgen, moeten een verzoek om ambtshalve vermindering doen en aannemelijk maken waaruit de groene beleggingen bestaan (sparen en beleggen) en hoe zij de vrijstelling menen te moeten verdelen.
Partnerverdeling en Wet rechtsherstel box 3
Fiscaal partners kunnen de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen onder elkaar verdelen. Dat gebeurt in de praktijk ook veelvuldig. Het herzien van de verdeling is mogelijk tot op het moment waarop de aanslagen van beide partners, onherroepelijk vaststaan. Echter, het verlenen van rechtsherstel leidt tot wijzigingen in het verzamelinkomen. Dat leidt (mogelijk) tot een gewijzigde ruimte voor aftrekposten zoals giften en zorgkosten. Partners kunnen hun verdeling daarin wijzigen indien nog niet beide aanslagen onherroepelijk vaststaan. Bij wijze van tegemoetkoming kan dit via ambtshalve vermindering voor 2021 en 2022.
Advisering rechtsherstel box 3
Het rechtsherstel box 3 verloopt voor een groot deel van de belastingplichtigen op de juiste wijze. Echter, belastingplichtigen met bijvoorbeeld groene beleggingen of de combinatie van een fiscaal partner en zorgkosten en/of giftenaftrek, komen soms in vervelende situaties terecht. Onze adviseurs zijn op de hoogte van de regels van het rechtsherstel en kennen de wegen die bewandelend moeten worden om dit te herstellen. Hebt u daar vragen over? Neem dan gerust eens contact op.
Bronnen:
Lees ook onze artikelen over:
Actualisering leegwaarderatio box 3 per 2023
Tarief en heffingsvrij vermogen box 3 per 2023
Rechtsherstel box 3 nader uitgewerkt met besluit
Rechtsherstel box 3 en buitenlands vermogen
Nieuw box 3 stelsel nader uitgelegd