Werkgevers moeten ervoor zorgen dat, zodra een werknemer arbeid gaat verrichten, aan een aantal wettelijke verplichtingen is voldaan. Laten zij dat na, dan kan de Belastingdienst daar strikt op handhaven. Bijvoorbeeld door het zogenaamde anoniementarief toe te passen. In dit artikel behandel ik het anoniementarief en de toepassing hiervan. Daarnaast komt aan de orde wat de gevolgen en (mogelijke) vervolgstappen zijn als de Belastingdienst het anoniementarief inderdaad toepast.
Wanneer moet u het anoniementarief toepassen?
De eerste vraag is echter wanneer u het anoniementarief als werkgever eigenlijk zou moeten toepassen. Het anoniementarief is onder meer van toepassing als:
- De werknemer zijn naam, adres, woonplaats en/of Burgerservicenummer (BSN) niet heeft verstrekt;
- De werkgever de identiteit van de werknemer niet op de juiste wijze heeft vastgesteld en heeft opgenomen in de loonadministratie;
- De werknemer in Nederland niet mag werken. Hij heeft dus geen geldige verblijfs- of tewerkstellingsvergunning;
- De werkgever wist of redelijkerwijs had moeten weten dat de werknemer inlichtingen over bovenstaande zaken onjuist heeft verstrekt.
In de praktijk controleert de Belastingdienst bijvoorbeeld vaak of u van alle werknemers een goed afschrift van het identiteitsbewijs in de administratie heeft. Is dat niet het geval en hebt u niet uit eigen beweging het anoniementarief toegepast, dan heft de Belastingdienst het anoniementarief na. De werkgever ontvangt dan een naheffingsaanslag.
Hoe hoog is het anoniementarief?
Het anoniementarief is momenteel 52%. Daarbij mag geen rekening worden gehouden met de heffingskortingen. Dit hoge tarief is ook van toepassing als de werknemer niet premieplichtig is voor de volksverzekeringen. Voorts is het zo dat voor de werknemersverzekeringen het maximumbijdrageloon wordt genegeerd. U bent dan dus over het gehele loon, ongeacht de hoogte, premies verschuldigd.
Waarom bestaat het anoniementarief?
Werkgevers ervaren het anoniementarief als straf. Volgens de Hoge Raad is dat onjuist. De wetgever heeft het anoniementarief ingevoerd als maatregel om de uitvoerende instanties beter in staat te stellen om de belasting- en premieheffing op juiste wijze uit te voeren. Er is daarom geen sprake van strafvervolging in de zin van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Naar mijn mening bevat het anoniementarief, zeker als gevolg van de daling van het inkomstenbelastingtarief op arbeid, ondertussen wél een bestraffend element.
Het anoniementarief met terugwerkende kracht corrigeren
Het is onder het huidige recht nog niet toegestaan om het anoniementarief te corrigeren. Dus ook als u werknemer na een paar maanden alsnog de juiste inlichtingen verstrekt, mag u het reeds toegepaste anoniementarief niet corrigeren. Per 1 januari 2023 gaat dit veranderen. Na ontvangst van de juiste gegevens mag de werkgever het lopende jaar herstellen. Daartoe moet de werkgever correctieberichten insturen. Een voorbeeld ter verduidelijking.
Piet komt op 1 april in dienst. Hij geeft zijn BSN niet door aan de werkgever. De werkgever past het anoniementarief toe. In oktober geeft Piet zijn BSN alsnog door. Onder het huidige recht mag de werkgever vanaf dat moment op de reguliere wijze loonbelasting gaan inhouden. Vanaf 2023 mag de werkgever vervolgens ook via een correctiebericht de periode april – september wijzigen. Dat is een belangrijke tegemoetkoming voor de praktijk.
Het anoniementarief en de Belastingdienst
Bij looncontroles kijkt de Belastingdienst vrijwel altijd of de werkgever aan zijn verplichtingen heeft voldaan. Voorkomende onderzoeken richten zich bijvoorbeeld op de aanwezigheid van goede kopie identiteitsbewijzen en registratie van het BSN. Bij onjuistheden in de verstrekte gegevens, onderzoekt de Belastingdienst tevens of de werkgever wel voldoende voortvarend te werk is gegaan. Het gaat dan om de vraag of de werkgever voldoende vragen heeft gesteld en voldoende kritisch is geweest op de informatie van de werknemer. Niet zelden ontstaan hierdoor geschillen.
Bezwaar en beroep tegen het anoniementarief
Regelmatig stellen werkgevers mij de vraag of het nut heeft om in bezwaar (en later beroep) te gaan tegen de toepassing van het anoniementarief. Het antwoord op die vraag verschilt per situatie. Niet zelden heeft de Belastingdienst een wat gebrekkig (of eenzijdig) onderzoek verricht en liggen de werkelijke feiten en omstandigheden wat genuanceerder. Zeker als er ook boeten zijn opgelegd, kan het dan raadzaam zijn in bezwaar en beroep te gaan. De Belastingdienst neemt veelal het uiterste standpunt in en de waarheid ligt – zoals zo vaak – meer in het midden.
Anoniementarief verhalen op de werknemer
Als uitgangspunt geldt dat werknemers de loonbelasting zijn verschuldigd. De werkgever houdt deze loonbelasting slechts als voorheffing voor hen in. Houdt de werkgever te veel in, dan krijgt de werknemer dat bij de aanslag inkomstenbelasting terug. Indien de Belastingdienst het anoniementarief toepast, dan legt hij een naheffingsaanslag op. Deze is in principe gebaseerd op het systeem van eindheffing. De werkgever kan een verzoek doen om eindheffing achterwege te laten. Hij geeft dan aan de loonbelasting te verhalen op zijn werknemers. Dit heeft als belangrijk voordeel dat de grondslag voor boeten en belastingrente lager is. Ook dit is een goede reden om – indien nodig – in bezwaar en beroep te gaan.
Advies over het anoniementarief
Het anoniementarief komt vaak als verrassing en heeft financieel grote gevolgen. De Belastingdienst is vaak strikt in de toepassing en volgt de letter van de wet. Dat leidt regelmatig tot geschillen. Soms kunnen deze in goed overleg al worden beslecht, in andere gevallen is bezwaar en beroep nodig. Hebt u vragen over het anoniementarief, neem dan gerust eens contact op met een van onze fiscaal adviseurs.
Bronnen:
Nieuwsbrief loonheffingen 2023
Hoge Raad 28 januari 1998, ECLI:NL:HR:1998:AA2391 (Anoniementarief geen strafsanctie)
Lees ook onze artikelen over:
De onbelaste reiskostenvergoeding in de WKR
Inlenersaansprakelijkheid bij arbeidskrachten voor loonheffingen en omzetbelasting
Afschaffen doelmatigheidsmarge gebruikelijkloonregeling per 2023
Zie ook onze loon- en premieheffing overzichtspagina: loonbelasting en premieheffing