Belastingdienst weigerde ten onrechte gerichte vrijstelling voor gezonde maaltijd als arbovoorziening in de loonbelasting

Dit artikel gaat over een zaak die de afgelopen jaren een aantal keer de voorpagina’s heeft gehaald. Een werkgever discussieert met de Belastingdienst over de vraag of het verstrekken van een gezonde maaltijd (lunches) aan werknemers, belastingvrij kan plaatsvinden. Volgens de werkgever is sprake van een arbovoorziening. Die valt volgens hem voor de loonheffingen onder een gerichte vrijstelling. De Belastingdienst ziet dat anders. Het heeft een tijd geduurd, maar op 24 mei 2024 heeft de Hoge Raad zich hierover uitgesproken. De werkgever is in het gelijk gesteld. Als gevolg van een wetswijziging heeft deze uitspraak voor de huidige tijd echter weinig gevolgen. Dit artikel behandelt deze uitspraak van de Hoge Raad, enkele relevante achtergronden en gaat in op de wetswijziging per 2022.

Werkgever verstrekt gezonde lunches aan werknemers

Het gaat in deze zaak om een werkgever die in het bedrijfsrestaurant gezonde lunchmaaltijden aanbiedt aan zijn werknemers. De maaltijden worden samengesteld in overleg met een specialist. Het betreft mede daardoor aantoonbaar gezonde maaltijden. De werknemers zijn geen eigen bijdrage of andere vergoeding verschuldigd. De werkgever neemt de maaltijdverstrekking op in het arboplan. Hij wil met de maaltijden de gezondheid en vitaliteit van de werknemers bevorderen. Het lijkt erop dat hij een discussie met de Belastingdienst al aan ziet komen. Hij neemt de maaltijdverstrekking niet op als gerichte vrijstelling. In plaats daarvan draagt hij voor de zekerheid eindheffing af. Tegen deze afdracht start de werkgever een procedure op.

Discussie met Belastingdienst over gezonde maaltijd voor werknemers

De vraag is of de gezonde maaltijden onder een gerichte vrijstelling vallen. Als dat het geval is, dan komen de maaltijden niet ten laste van de vrije ruimte en is er geen eindheffing verschuldigd. Het gaat in deze zaak om wet- en regelgeving die sinds 2022 niet meer geldt. Daarop ga ik verderop in dit artikel nader in. Onder de regelgeving tot 2022 viel het volgende onder de gerichte vrijstelling:

“Voorzieningen die rechtstreeks voortvloeien uit het arbeidsomstandighedenbeleid dat de inhoudingsplichtige voert op grond van de Arbeidsomstandighedenwet.”

Volgens de werkgever is precies daarvan sprake. Volgens de Belastingdienst niet. Het gerechtshof is het niet eens met de werkgever. Volgens het hof is de gerichte vrijstelling niet van toepassing als de maaltijdverstrekking in meer algemene zin het welzijn en de gezondheid bevordert. Voor toepassing van de gerichte vrijstelling moet sprake zijn van een voorziening gericht op met de arbeid verbonden aspecten.

Hoge Raad over oude gerichte vrijstelling voor arbovoorziening en gezonde maaltijd

De Hoge Raad beantwoordt eerst de vraag of het gerechtshof de situatie op de juiste manier heeft beoordeeld. Dat is volgens de Hoge Raad niet helemaal het geval. Hij geeft aan dat de gerichte vrijstelling voor arbovoorzieningen van toepassing kan zijn op voorzieningen waartoe de werkgever niet verplicht is. Het gaat dan bijvoorbeeld om een geneeskundige keuring. De vervolgvraag is of de maaltijdverstrekking rechtstreeks voortvloeit uit het arbeidsomstandighedenbeleid van de werkgever. Dat is volgens de Hoge Raad het geval. Het is dan niet van belang dat de gezonde maaltijd een meer algemene voorziening is die niet specifiek ziet op risico’s van de te verrichten arbeid. Het is van algemene bekendheid dat gezonde voeding de kans op ziekten verkleint en het herstel van ziekten bevordert. De Hoge Raad bepaalt dat de gezonde maaltijden onder de arbovoorzieningen en de gerichte vrijstelling vallen.

Ook overige standpunten Belastingdienst over gezonde maaltijd gaan niet op

De Hoge Raad oordeelt dat de gerichte vrijstelling op het verstrekken van gezonde lunches van toepassing is. Voor deze situatie is door de Belastingdienst nog een aantal standpunten ingebracht. De Hoge Raad behandelt deze ook. De uitkomsten zijn als volgt samen te vatten:

• Dat er een bijzondere regeling voor maaltijden in de wet is opgenomen, betekent niet dat maaltijden niet onder de gerichte vrijstelling voor arbovoorzieningen kunnen vallen.
• Het maakt niet uit dat de verstrekte maaltijden leiden tot een aanmerkelijke privébesparing voor de werknemers.
• Dat niet vanaf de eerste maaltijdverstrekking de verstrekking schriftelijk in het arbeidsomstandighedenbeleid heeft gestaan, is niet van doorslaggevend belang. Er geldt geen eis van schriftelijkheid. Het begrip beleid moet materieel worden uitgelegd.

Ook bovenstaande punten leiden er dus niet toe dat de werkgever alsnog aan het kortste trekt.

Wetswijziging 2022 en regels gerichte vrijstelling arbovoorzieningen en maaltijd

Sinds 1 januari 2022 is de hiervoor geciteerde tekst uit de Uitvoeringsregeling loonbelasting 2011 gewijzigd. Nu staat er het volgende:

“Voorzieningen voor zover die direct samenhangen met verplichtingen van de inhoudingsplichtige op grond van het bepaalde bij of krachtens de Arbeidsomstandighedenwet, met inachtneming van artikel 44 van die wet.”

Met deze wijziging heeft de wetgever het toepassingsbereik van de gerichte vrijstelling willen verkleinen. Niet-verplichte arbovoorzieningen komen niet meer voor gericht vrijgestelde verstrekking in aanmerking. Bij verplichte arbovoorzieningen mag in het geheel geen bijdrage van de werknemer worden verlangd. Als gevolg van deze wetswijziging zijn gezonde maaltijden niet meer gericht vrijgesteld te verstrekken.

Werkkostenregeling en arbovoorzieningen

Het verstrekken van arbovoorzieningen aan werknemers is gericht vrijgesteld. Dat geldt alleen voor verplichte arbovoorzieningen. Het gaat dan bijvoorbeeld om een beeldschermbril of een ergonomisch verantwoorde bureaustoel. Het correct toepassen van de werkkostenregeling is in de praktijk vaak lastig dan gedacht. Hebt u hierover vragen? Neem dan gerust eens vrijblijvend contact met ons op.

Bronnen:

1. Hoge Raad 24 mei 2024, ECLI:NL:HR:2024:745 (Hoge Raad over gezonde maaltijd als arbovoorziening en gerichte vrijstelling). 
2. Conclusie van de A-G van 21 april 2023, ECLI:NL:PHR:2023:449 (Over gezonde maaltijden en arbovoorzieningen).
3. Gerechtshof Den Haag 27 juli 2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:1457 (Uitspraak gerechtshof in zaak over gezonde maaltijden loonbelasting).
4. Rechtbank Den Haag 23 juni 2021, ECLI:NL:RBDHA:2021:6986 (Uitspraak rechtbank Den Haag over gezonde maaltijden en loonheffingen).

Lees ook onze artikelen over:

1. De werkkostenregeling.
2. Hoge Raad verduidelijkt regels over aanwijzen als eindheffingsloon voor de werkkostenregeling (WKR).
3. Maaltijden en consumpties onder de werkkostenregeling.
4. De 30%-regeling voor een buitenlandse werknemer en de Belastingdienst.