Stel een vraag
Geen kavelruilvrijstelling overdrachtsbelasting wegens ontbreken inschrijving overeenkomst in openbare registers

Geen kavelruilvrijstelling overdrachtsbelasting wegens ontbreken inschrijving overeenkomst in openbare registers

  • Publicatiedatum 27 dec 2024
  • Aanpassingsdatum 27 dec 2024
  • Leestijd 3 min

In de overdrachtsbelasting bestaat een vrijstelling voor bepaalde verkrijgingen die plaatsvinden bij kavelruil op grond van de Wet inrichting landelijk gebied (Wilg) in samenhang met de Omgevingswet. De Hoge Raad heeft zich in 2024 gebogen over de vraag of het vereiste van inschrijving van de kavelruilovereenkomst, dat is opgenomen in de Wilg, ook geldt voor de vrijstelling in de sfeer van de overdrachtsbelasting. Volgens de Hoge Raad is dat het geval. In dit artikel behandel ik deze uitspraak van de Hoge Raad over de kavelruilvrijstelling en het vereiste van het inschrijven van de overeenkomst in de openbare registers.

Belanghebbende laat kavelruilovereenkomst niet inschrijven

In september 2016 sluit de belastingplichtige een koopovereenkomst voor een agrarisch bedrijf. Er is een voornemen om de levering op te nemen in een vrijwillige kavelruil. Op 28 februari 2017 vindt ondertekening van de kavelruilovereenkomst plaats. Deze overeenkomst is niet ingeschreven in de openbare registers. Eveneens op 28 februari 2017 worden de onroerende zaken overgedragen. Bij deze overdracht wordt een beroep gedaan op de kavelruilvrijstelling in de overdrachtsbelasting. De inspecteur legt in 2019 een naheffingsaanslag overdrachtsbelasting op. Hij stelt dat de kavelruilvrijstelling niet van toepassing is, omdat het inschrijven van de overeenkomst in de openbare registers niet heeft plaatsgevonden. De belastingplichtige is het daar niet mee eens. Hij geeft aan dat de inschrijving geen belang heeft voor de goederenrechtelijke bescherming van de kavelruilovereenkomst en dat de overeenkomst direct na het sluiten ervan ten uitvoer is gebracht. De rechtbank en het gerechtshof onderschrijven het standpunt van de inspecteur.

Hoge Raad (2024) over vereiste van inschrijving van de kavelruilovereenkomst in de openbare registers

De zaak komt bij de Hoge Raad terecht. De Advocaat-Generaal concludeerde tot bevestiging van de uitspraak van het gerechtshof en gaf aan dat het niet mogelijk is om de inschrijving met terugwerkende kracht nog te realiseren. Ook de Hoge Raad komt tot dit oordeel. Hij geeft aan dat de kavelruilvrijstelling bij een vrijwillige kavelruil slechts van toepassing is als aan de voorwaarden uit de Wilg, waaronder de inschrijving, is voldaan. De wetgever heeft voor de vrijstelling in de overdrachtsbelasting aansluiting gezocht bij de Wilg. Dat de inschrijving in deze zaak geen zelfstandig belang zou hebben voor de goederenrechtelijke bescherming van de kavelruil, doet daar niet aan af. De Hoge Raad geeft verder nog aan dat ook onder de huidige Omgevingswet deze voorwaarden gelden. De belastingplichtige trekt aan het kortste eind.

Vrijstellingen in de overdrachtsbelasting leiden vaker tot discussie

Binnen de overdrachtsbelasting bestaan er een aantal vrijstellingen. In de praktijk leidden deze vrijstellingen regelmatig tot discussies met de Belastingdienst over de vraag of de vrijstelling in een bepaalde situatie van toepassing is. Het is verstandig om bij zo’n discussie deskundig advies in te winnen. Hebt u vragen over dit onderwerp? Neem dan gerust eens vrijblijvend contact met ons op.

Civra-Hoge-resolutie-voor-afdruk-zonder-logo-in-Adobe-93-scaled-aspect-ratio-200-200

Fiscale vraag?

Hebt u een fiscale vraag of deskundig fiscaal advies nodig? Neem dan gerust eens vrijblijvend contact met ons op via onderstaand formulier.

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Kennisbank. Lees ook artikelen over: